Deep Work | Cal Newport (Kitap)

Bilgisayar Bilimleri alanında uzman Cal Newport tarafından kaleme alınan Pürdikkat, odaklanarak verimli çalışma becerisinin önemini inceliyor ve çeşitli yöntemler sunuyor. Yazarın Study Hacks adını taşıyan benzer konularda yazdığı bir de blogu bulunuyor.

Kitap iki kısımdan oluşuyor:

• Teori: Pürdikkat çalışma nedir, ne işe yarar?
• Pratik: Kurallar, stratejiler ve metotlar

‘Pürdikkat çalışma’nın (deep work) tanımı kitapta şu şekilde yer alıyor (sayfa 9):

Tamamen odaklanmış halde, büyük bir dikkatle gerçekleştirilen ve bilişsel yeteneklerimizin sınırlarını sonuna kadar zorlayan profesyonel faaliyetler. Pürdikkat çalışmayla üretilen yeni değerlerin ve geliştirilen kişisel becerilerin başkalarınca taklit edilmesi çok zordur.

Yazar özellikle ‘zihin emekçileri’nin¹ giderek pürdikkat çalışmaktan uzaklaştığını ve bunun başlıca nedeninin ise iletişim teknolojileri olduğunu belirtmektedir. Email, telefon, mesajlaşma uygulamaları, Twitter, Facebook, Instagram gibi pek çok araç ile artık herkes “kolayca ulaşılabilir” durumda ve gene herkes başkalarına “hızlıca ulaşma” gereksinimini (kimi zaman da baskısını) üzerinde hissetmektedir.

Yönetim danışmanlığı firması McKinsey’in 2012 yılında yapmış olduğu bir araştırmaya göre, sıradan bir zihin emekçisi, haftalık çalışma saatinin ortalama 60%’indan fazlasını iletişim teknolojilerine bağlı halde, çoğunlukla internette sörf yaparak geçiriyor ve vaktinin neredeyse 30%’unu sadece email alışverişine ayırıyor. (sayfa 12)

Pürdikkat çalışmanın karşı noktasında ise ‘yüzeysel çalışma’ yer alıyor (sayfa 12):

Tamamen odaklanmayı ve bilişsel çaba harcamayı gerektirmeyen, operasyon ve organizasyona bağlı işler. Yüzeysel çalışmayla üretilen değerler dünyaya yeni bir şey katmaz ve ikame edilmeleri çok kolaydır.

Normal bir iş gününde, yoğun şekilde iletişim teknolojilerini kullanan tipik bir zihin emekçisinin sık sık dikkati dağılmaktadır, pürdikkat çalışmadan uzaklaşarak yüzeysel çalışmaya yönelmektedir. Üzerinde uzun uzun düşünüp taşınmayı gerektiren kapsamlı işleri yüzeysel bir şekilde kotarmaya çalışanların ise ortaya koyduğu sonuç, ne yazık ki pek de parlak değildir. (sayfa 12)

Pürdikkat çalışma becerisinin giderek az rastlanır hale geldiği endüstriyel ekonomiden bilgi tabanlı ekonomiye geçiş sürecinde bu beceriyi edinmek pek çok meslek grubu için kritik öneme sahip hale geldi. Yaratıcılığın ve fark yaratan iş sonuçlarının elde edilmesi için pürdikkat çalışma becerisini geri kazanmak adeta bir zorunluluk oldu.

Yazar, kitap boyunca öncelikle odaklanma ve pürdikkat çalışma becerisinin nasıl ortadan kalktığını ve yerini yüzeysel çalışmaya bıraktığını açıklıyor. Ayrıca, neden bu becerinin tekrar kazanılması gerektiğini anlatıyor. Pürdikkat çalışabilmek için gerekli yöntemlere ise kitabın ikinci kısmında yer veriyor:

• Derinleşebilmek
• Can sıkıntısından kaçmamak
• Sosyal medyadan çıkmak
• Sığ sulara dikkat etmek

1. Kitapta, ‘zihin emekçisi’ terimi, Peter Drucker tarafından ilk olarak 1957 yılında ortaya atılan ve Türkçeye ‘bilgi işçisi’ olarak çevrilen ‘knowledge worker’ yerine kullanılmıştır. Bu kavram, 1960’li yıllardan itibaren beyaz yakalı çalışanları ve yaratıcı emeğini ortaya koyanlarını kapsayacak şekilde kullanılmaya başlandığından, daha geniş kapsamlı anlamı ile çeviride ;zihin emekçisi; terimi kullanılmıştır. (ç.n.) ↩