The Sexual Politics of Meat | Carol J. Adams (Kitap)

Carol J. Adams, bir ekofeminist, hayvan hakları savunucusu ve aktivist olarak kaleme aldığı Etin Cinsel Politikası isimli kitabında erkek egemen toplumun kadınlar ve hayvanlar üzerinde kurduğu baskı ile kullanılan dilin ve anlatım tarzının mevcut kültürü nasıl şekillendirdiğini anlatıyor. Kitaba ismini veren etin cinsel politikası terimi kadınları ve hayvanları metalaştırıp onları cinsellikleri üzerinden sömüren, onları kimliksizleştiren bir düzeni ifade ediyor. Feminist-vejetaryen eleştirel kuramı üzerinden konuyu işleyen Adams, toplumda kadınlara ve hayvanlara yönelik davranışlar arasındaki benzerlikleri açıklarken, hayvanların ‘tüketildiği’, kadınların ise ‘cinsel nesne’ olarak görüldüğü bir düzende, aradaki paralelliklere dikkat çekiyor. Yazarın bu kitabı tamamlaması 15 yıl almış ve 1990 yılında kitabın ilk başımı yapılmıştır.

Adams, kitabın önsözünde eşitliğin bir fikir değil bir pratik olduğunu söylüyor. Bu da ancak diğer insanlara ya da hayvanlara nesne muamelesi yapılmadığında; karşı tarafın ne deneyimlediğini anlamaya başladığımızda pratiğe dökülür. Etin cinsel politikası aktivizmle var olan bir teoridir. Değişimi sorgulamayı başlatarak mümkün kılar, eleştiri getirmenin de ötesinde çözüm sunar. Görülmez kılınmış bağlantıların altını çizer. Etin cinsel politikası, kadınların hayvanlaştırıldığını, hayvanların da cinselleştirildiğini söyler.

Erkeklerin güçlü olmaları gerektiği ve gücün de ancak ve ancak protein kaynağı olarak görülen etten geleceği inancı geçmişten bu yana ataerkil toplumların bir uygulaması olmuştur. Adams, kadınların vejetaryen olarak bitkilerle beslenmeye daha yatkın olduklarını, çünkü kültürün de etkisi ile bitkisel beslenmenin pek çok kişi tarafından daha feminen bulunduğunu aktarıyor.

Carol Adams, etin cinsel politikası ile doğrudan ilintili ‘kayıp gönderge’ kavramını ortaya atmıştır. Bu kavram, etinin yenmesi için hayati sonlandırılan hayvanların artık görünmez hale getirilmesini temsil eder. Hayvan kesimle beraber bir ürün halini alır, o noktadan itibaren bir zamanlar bir canlı olduğuna dair tüm izler ortadan kaldırılır ve eti yiyecek kişiyle arasına bir perde yerleştirilir. Bu perde hem kültüre hem de dile yerleşmiştir. Adams, hayvanların kayıp göndergeye dönüşmesinin üç yolu olduğunu belirtir. İlki kullanılan dildeki farklılaşmadır, hayvan olarak değil et olarak anılırlar. İkinci yol, tanımlarla ilgilidir. Hayvan bedeni ‘et’e dönüştükten sonra farklı olarak adlandırılmaya başlanır, parçalar artık sosis, pirzola, biftek gibi isimler alır. Üçüncü yol ise, mecazidir. Hayvanlar insan deneyimlerini anlatmak için kullanılan metaforlara dönüşürler. (sayfa 100)

Protein, tahıllar yerine hayvanların parçalarının tüketilmesiyle elde edildiğinde hayvanlaştırılmış protein söz konusu olur. İnsanların et yeme pratiği şöyle aşamalandırılmıştır. Öncelikle vejetaryen tipi beslenme söz konusu idi ve et, eser miktarlarda tüketiliyordu. Avlanma ile et yemenin ikinci aşaması başlamıştır. Et yemenin üçüncü aşamasında, hayvanlar evcilleştirilmiştir. Et tüketiminde belirgin bir yükseliş vardır. Dördüncü aşamada ise fabrika çiftlikler kurulmuş ve hayvanlar protein için kullanılmaya başlanmıştır; et ve sütten elde edilen protein dişileştirilmiş proteindir.

Carol Adams, son söz olarak beslenme tercihlerimizin doğayla olan ilişkimizi ve hatta politik duruşumuzu yansıttığını belirtiyor.