Shoe Dog | Phil Knight (Kitap)

Phil ‘Buck’ Knight, Shoe Dog isimli kitabında dünyanın en ünlü markalarından biri olan Nike’ın kuruluş hikayesini ve varolma mücadelesini anlatıyor. Knight, Blue Ribbon Sports (1964) isimli şirketini 20’li yaşlarının henüz başında üniversiteden yeni mezun olduğu dönemde kurmuş. Ayakkabıya odaklanmasının en büyük nedeni bir koşucu olması ve bu nedenle spor ayakkabılara duyduğu büyük tutkusu. Hiçbir zaman çok parlak bir koşucu olmasa da, Knight, kitabında hayatının en büyük kararlarını çıktığı uzun koşulardan sonra aldığını aktarıyor.

Blue Ribbon’un özellikle ilk yıllarında en büyük destekçisi üniversiteden koçu olan Bill Bowerman. Bowerman aynı zamanda Nike’ın diğer kurucu ismi. Knight, üniversiteden mezun olduktan ve yüksek lisansını tamamlamasından kısa bir süre sonra bir arkadaşı ile birlikte dünya turuna çıkar, pek çok ülkeye uğrar. Japonya ziyareti sırasında dünyaca ünlü Japon spor ayakkabı markası olan Onitsuka Tiger’in genel merkezine gider ve bu markayı ABD’de satmak istediğini anlatır; böylece ayakkabı ithalat ederek şirketini ayakta tutmanın yollarını arar. Aynı zamanda, Bowerman da koçluk yaptığı sporcularla test ettiği çeşitli ayakkabı modellerini Onitsuka ile paylaşır ve pek klasik spor ayakkabı o dönemde doğar. Jeff Johnson, şirketin ilk ise alınan tam zamanlı çalışanı olurken Bob Woodell de dört numaralı çalışan olarak ise başlar.

Ancak yıllar içinde, Onitsuka Tiger, ABD bölge distribütörlüğünü başka firmalara verme kararı alır ve Knight, bankalara binlerce dolar borcu varken, kendi markasını yaratmak zorunda kalır (Nike, Inc - 1971. Marka ismini aradıkları günlerde Jeff Johnson ‘NIKE’ ismini rüyasında görür. Knight ve diğerleri, iki heceden oluşması ve akılda kalıcı olması nedeni ile son anda bu ismi kabul ederler. Nike’ın ünlü logosunu ise o yıllarda bir öğrenci olan Carolyn Davidson tasarlar. (swoosh logo) Nike, yıllar içinde pek çok sporcuya sponsor olurken, ünlü logosu da pek çok film ve dizide karşımıza çıkar.

Kitap, 1962 yılından başlayarak 1980 yılında Nike’ın halka arz edilmesine kadar olan süreci anlatıyor. Knight, hem şirket kültürü hem de kişisel yaşamına dair pek çok ayrıntıyı akıcı ve esprili bir dille aktarıyor.