The Inevitable | Kevin Kelly (Kitap)

Wired dergisinin kurucularından olan Kevin Kelly tarafından yazılan Büyük Teknolojik Dönüşüm, teknolojik, kültürel ve sosyal öğelerin geleceği nasıl şekillendireceğini anlatıyor. Yazarın gelecekten kastı, önsözde belirttiğine göre, gelecek 30 yıl. Teknolojinin doğasında onu belli bir yöne iten bir tek yanlılık olduğunu vurgulayan yazar, toplam 12 teknolojik kuvvete yer vermiş. Bu kuvvetlerin hepsi birbirine bağımlıdır, birbirlerini hızlandırır ve örtüsurler, herhangi birinden tekil olarak söz etmek pek mümkün olmaz, bir kuvvet diğerleri ile bir bütünlük içindedir.

Değişim kaçınılmaz olmakla birlikte bazı yönlerden bazı kesimler tarafından hoş karşılanmayabilir, çünkü eski iş modelleri artık kullanışsız hale gelerek devre dışı kalacak ve köklü sektörler alt üst olacak. Birçok meslek ortadan kalkacak, insanlar geçinmek için yeni mesleklere yönelecekler. Bu değişim bugün artık yaşanmaya başladı. Yeni meslek alanları eşitsiz bir gelişme izleyeceği için çeşitli sorunlar ortaya çıkarabilir.

Yazar, ‘son 200 yılın en büyük icadının şu ya da bu cihaz değil, bizzat bilimsel sürecin keşfi’ olduğunu belirtmiştir. Çünkü, ‘bilimsel metodu bulduktan sonra, diğer yollardan asla keşfedemeyeceğimiz binlerce müthiş şeyi anında yaratabiliyoruz’. Yani, çağımızda süreçler, ürünlere baskın gelmektedir. (sayfa 13)

1. Oluş

Teknolojik sistemler için sürekli güncelleme yapılması oldukça kritiktir. Makinelerin ve işletim sistemlerinin çoğu, artık otomatik güncelleme yapıyor. Güncellemeyi geciktirmek yıkıcı sonuçlara neden olabilir. Kişisel teknoloji, adeta canlı bir ekosisteme dönüştü. Giderek daha karmaşık ve daha çok ilgi ister hale geliyor. Çünkü, bir alette yapılan bir güncelleme sonrasında, cihazların birbirlerine entegre şekilde doğru çalışması için, sahip olunan tüm aletlerin güncellenmesi gerekiyor. Güncellemeler geliyor, özellikler değişiyor ve bunlar aslında adım adım oluyor. Bir oluşum söz konusu, bu evrim bize - belki de minik adımlar halinde olduğu için - doğal geliyor.

Hepimiz - tek tek her birimiz - gelecekte, sadece ayak uydurmaya gayret eden, sonsuza kadar acemiler olacağız. Nedeni şu: Birincisi, önümüzdeki otuz yıl boyunca hakim olacak önemli teknolojilerin çoğu henüz icat edilmedi, dolayısıyla, onlar karşısında cahil kalacağız. İkincisi, yeni teknoloji sonsuz güncelleme gerektireceğinden, acemi cehaletinden hiç kurtulamayacağız. Üçüncüsü, ömrünü doldurup eskime çevrimi hızlandığından (bir telefon uygulamasının ortalama ömrü topu topu 30 gündür!) , devre dışı kalmadan üzerinde ustalaşacak kadar zamanımız olmayacak, bu yüzden de sonsuza kadar acemi çaylak olarak kalmaya devam edeceğiz. Yaşınız ya da deneyiminiz ne olursa olsun, Sonsuza Kadar Acemilik herkes için geçerli özellik olacak. (sayfa 19)

2. Bilişlenme

Ucuz, güçlü ve her yere yayılmış Yapay Zeka (YZ), kadar her şeyi değiştirebilecek bir şey yoktur. Yapay Zeka, ‘aptal’ olan bir şeyi ‘akıllı’ hale getirir, bu çok önemli bir adımdır. Yapay Zeka, insanlar tarafından kullanıldıkça iyileşir. Bugün artık, eskiden elektrikli olan her şey bilişlendirilme (akıllandırılma) noktasında bulunuyor.

Yazarın Google’ın kurucularından Larry Page ile 2002 yılında gerçekleşen bir sohbeti sırasında, Larry Page Google ile aslında bir Yapay Zeka meydana getirmek üzere çalıştıklarını belirtmiştir. (sayfa 47) Google ile yapılan her bir arama aslında onun Yapay zekasını iyileştiriyor. Yazar, bugünkü gelinen noktanın ışığında, 2026 yılında Google’ın ana ürününün arama değil Yapay Zeka olacağını tahmin etmektedir. Son zamanlarda yaşanan üç atılım Yapay Zekanın önünü açmıştır:

  • Ucuz paralel bilişim
  • Büyük veri
  • Daha iyi algoritmalar
3. Akış

İnternet, dünyanın en büyük kopyalama makinesidir. … Eğer bir şey - bir şarkı, bir film, bir kitap - kopya edilebiliyorsa ve internetle teması varsa, kopyalanır. … Kopyalar serbestçe akar, intenet adeta süper iletken işlevindedir. (sayfa 73) Teknoloji ile birlikte kopyaların değeri azalıyor, kopyalanamayan şeyler ise seyrek hale gelerek daha değerli oluyor.

Bilişimin başlangıç evresi, sanayi çağının ofis metaforları üzerine kuruluydu. (bilgisayarlarda ‘masaüstü’, ‘klasörler’, ‘dosyalar’ vardı.) İkinci dijital çağda, temel birim ‘sayfalar’ halini aldı. Bilişimin üçüncü döneminde, başlıca birimler, akışlar ve akımlar olmuştur. Linklerin yerini ‘tag’ler almıştır. Pek çok uygulama, şimdiki zamanda gelip geçiyor. (WhatsApp, Snapchat, vb) Döngü süreçleri, önce ‘aylık’ işlemlerden ‘günlük’ işlemlere geçti, şimdi de ‘gerçek zaman moduna’ geçildi. Gerçek zamanlı bir işleyiş için her şey bir ‘akış’ halinde hareket etmek zorunda. Sonsuz sayıda enformasyon artık ‘bulut’ üzerinden birbirine karışmaktadır.

Anındalık, kaliteye baskın çıkmaktadır. (sayfa 77)

Kopyalanamayan şeyler ‘markalar’ çatısı altında toplanıp para ile satılıyor. Kopyalanabilen şeyler, yok pahasına ya da bedava olarak erişilebilir hale geliyor. Yazar, ‘kopyalanamaz’ 8 özellik sıralıyor:

Anındalık, kişiselleştirme, yorumlama, sahicilik, erişebilirlik, cisimleşme, sanatı kollama, keşfedilebilirlik.

Müziğin, kitapların ve filmlerin başına gelenler şimdi de oyunların, gazetelerin ve eğitimin başına geliyor. Bu şablon ulaşıma, tarım ve sağlık hizmetlerine de yayılacak. Taşıtlar, toprak ve ilaçlar gibi sabırlıklar akışa dönüşecek. (sayfa 94)

Akışın dört aşaması:

  • Sabit. Seyrek.
  • Parasız. Yaygın.
  • Akış. Paylaşım.
  • Açılış. Oluş.
4. Görüntüleme

Bundan sonra, bulduğumuz her düz yüzeye bir izlenebilir ekran koyacağız. (sayfa 100)

İnsanlar, ‘ekran insani’ haline geliyor, kültürde de paralel değişimler yaşanıyor. Basılı kitapları tercih edenler ile ekrandan kitap okuyanlar yan yana geliyor.

Ekran kültürü, bir daimi akış, sonsuz ses bitleri, kestirme yollar ve yarı işlenmiş fikirler dünyasıdır. … Ekran insanları kendi içeriklerini kendileri üretirler. (sayfa 102)

Kitaplar giderek ‘şebekeleşecek’, içeriğinde barındırdığı linkler ve dipnotlara anında erişimi mümkün kılacak, okumak sosyalleşecek, kitaplar ilk sayfasından son sayfasına değil, kesitler halinde değerlendirilecek. Var olan tüm metinler, evrensel bir kütüphanenin bir parçası haline gelecek.

Ekranları kullanırken bir insan tüm bedenini hareket ettirir, dokunmatik ekran parmakların ekranla aralıksız temasını mümkün kılar, oyun konsollarının sensörleri el ve kol hareketlerini takip eder, bakışları yakalayan cep telefonları vardır.

5. Erişim

Artık sahiplik, eskisi kadar önem taşımıyor. Erişim her zamankinden daha önemli. (sayfa 127)

Sahiplikten erişime doğru geçişi hızlandıran trendler:

Maddesizleşme: Son otuz yıldır, daha az malzeme ile daha iyi şeyler yapılıyor. Cihazlar, işlevlerine kıyasla ağırlıklarını yitiriyor.

Talep üzerine gerçek zamanlı: Uber, SideCar, Lyft gibi hizmeler yaygınlaşıyor. Belli sürelerde kullanılmayan varlıklar, onları kullanmak isteyen kişilerle buluşturuluyor. Kısa süreli kullanım, sahipliği paylaşmak anlamına gelir. Gelecekte kullanılacak pek çok şey için bu yöntem geçerli olacaktır.

Desantralizasyon: Yoğun merkezden uzaklaşma seyrinde, kurum ve süreçler ucuz ve yaygın iletişim ile bir arada tutulur.

Platform sinerjisi: “Uzun bir süre, insanların çalışma faaliyetlerini düzenlemenin iki ana yolu vardı: firma ve pazaryeri. Son zamanlarda, çalışmayı organize etmenin üçüncü bir yolu ortaya çıktı: platform.” (sayfa 142) Büyük çaplı ilk platform, Microsoft’un işletim sistemi idi (OS). İkinci platform kuşağı iTüneş ile başladı, telefon uygulamaları pazar yerinde dönüştü. Üçüncü platform kuşağı, Facebook oldu. Ortak ilgi alanları olan kişiler ve topluluklar bu tür platform üzerinde buluşturuldu. Apple, Microsoft, Google ve Facebook bugün çok taraflı platformlardır. Uber, Alıbaba, Airbnb, PayPal, Square, WeChat, Android ise çok taraflı pazarlardır.

Bulutlar: Bulut, milyonlarca bilgisayarın pürüzsüz bir şekilde birbirine örülerek tek bir devasa bilgisayar gibi hareket ettiği bir bilgisayar kolonisidir.

6. Paylaşım

Wikipedia, yeni oluşmakta olan kollektivizmin iyi bir örneğidir. Vikiler, el birliği ile üretilen belgeler kümesidir, herkes düzenleme ve değişiklik yapabilir. Digg, StumbleUpon, Reddit, Pinterest ve Tümblr gibi siteler işbirliğine dayalı yorum siteleridir ve kullanıcıları bu siteler üzerinde yer alan içerikleri sıralar, puanlar, listeler haline getirir, yeni fikirler ekler, ilham alır, paylaşır, not ekler ve akış haline getirir.

7. Filtreleme

Önümüzdeki on yıllarda seçeneklerin çoğalmasıyla baş edebilmek için pek çok yeni filtreleme turu bulmak zorunda kalacağız. (sayfa 192)

Filtreleme konusunda devreye giren unsurlar; ‘hoşlandığım şeyler’ (Amazon gibi sitelerin kullandığı ‘bunları da beğeneceksiniz’ filtresi, aşırı kullanımı çevreyi görmezden gelmeye yol açar, ‘aşırı örtüşme’), ‘arkadaşlarımın hoşlandığı, dolayısıyla benim de hoşlanma ihtimalim olan şeyler’, ‘sevmediğim ama sevmek isteyebileceğim şeyler için öneri akışı’.

Filtrelerin kullanımının neredeyse zorunlu hale gelmesi ve kolaylaşması ile birlikte kişiselleşme derecesi de yükselmiş olacak.

8. Remiks

Modern teknolojiler, eski ilkel teknolojilerin yeniden karıştırılıp düzenlenen bileşimleridir. … Bir üretici remiks çağındayız. … Olası bileşim sayısı katlanarak artar, kültürü ve ekonomiyi genişletir. (sayfa 219)

Vine ile 6 saniyelik videolar hazırlanması ve paylaşılması, sonsuz tekrarı mümkün kılan ‘anıme gif’ler remikslere örnektir. Remiks, var olan parçaların yeniden düzenlenerek tekrar tekrar farklı şekillerde kullanılması ve paylaşılmasıdır.

Otuz yıl içinde en önemli kültürel eserler ve en önemli araçlar, en fazla remiks edilenler olacak.

9. Etkileşim

Sanal Gerçeklik (VR - Virtual Reality), mutlak sahicilik hissi veren bir sahte dünyadır. Sanal Gerçeklik, görüntülere on dakikadan fazla maruz kalınması halinde mide bulantısı gibi fiziksel rahatsızlıklara yol açtığı için pratik kullanım açısından yaygınlaşmamıştır. Sanal gerçekliğin iki temel faydası vardır: orada olmak ve etkileşim. Sanal gerçeklik, önümüzdeki on yıl içinde giderek daha ‘gerçek’ hale gelecek, böylece gerçeklik gösterisi izlerken gerçek bir dünyadan gerçek bir pencereye bakıldığı hissini verebilecek. Titreme vb sorunları ortadan kalkacak. İkinci nesil sanal gerçeklik, ışık alanı projeksiyonuna dayanıyor. Çıplak gözle görünen gerçekliğin üzerine yansıtılan ‘gerçekliğin’ bindirilmesine olanak veren yeni yöntem Artırılmış Gerçeklik (AR - Augmented Reality) olarak adlandırılıyor.

Yakın gelecekte, tüm cihazlarla etkileşim kurmak gerekecek, eğer bir cihazla etkileşim kurulamıyorsa, bozuk olduğuna hükmedilecek. (sayfa 252) Cihazlar ne kadar fazla etkileşim yaratıyorsa, o kadar iyi bir his verecek. Apple, bu hissi kullanan ilk marka olmuştur.

Etkileşim kurulan araçların sayısı katlanarak artacak. Bu genişleme üç temel dürtüyü izlemektedir:

Daha çok duyu, daha çok yakınlık ve daha çok sürükleyicilik.

Teknolojinin geleceği büyük ölçüde yeni etkileşimlerin keşfinde yatıyor. (sayfa 268)

10. İzleme

İnsanlar sahip oldukları akıllı cihazlar sayesinde, beslenmelerini, zindeliklerini, uyku düzenlerini, ruh hallerini, kan değerlerini, genlerini, bulundukları yerleri vb şeyleri nicel birimler halinde ölçerek takip ediyorlar, izliyorlar. Bu şekilde oluşan veri nehrinden somut anlamlar çıkarabilmek için yapay zeka devreye giriyor, kayıtları tarayarak anlamlı kalıplar çıkarabiliyor.

Gelecek on yıllarda imal edilen hemen her nesne internet bağlantılı minik bir silikon parçası içerecek, bu sayede nesnelerin interneti ile milyarlarca nesne birbirine bağlı hale gelip izlenebilecek. Her şeyin internetinin gerçekleşmesi ile bulutta yer alan her şey izlenecek.

Müşteriler hakkındaki veriler iş dünyası için altın değeri taşıyor, dolayısıyla veri toplama yöntemleri ve anlamlaştırma çalışmaları hızlanarak devam ediyor.

Her yıl toplanan enformasyonun artan bir yüzdesi, o enformasyonla ilgili olarak ürettiğimiz enformasyona aittir. Buna meta enformasyon denir. (sayfa 292)

Kişiselleştirme ve şeffaflık arasında paralel bir ilişki vardır, kişiselleştirmenin artması şeffaflığın artışı ile mümkün olur. Sosyal medya, insanların paylaşma güdüsünün kendini gizleme güdüsüne baskın çıktığının bir göstergesidir.

11. Sorgulama

Wikipedia, başarılı oldu, çünkü doğru araçlarla zarar gören yazıyı onarmanın (Wikipedia’nın değişiklikleri geri alma fonksiyonu) hasarlı yazı üretmekten (Vandalizm) daha kolay olduğu, bu nedenle yeterince iyi bir metnin tuttuğu ve yavaş yavaş iyileşmeye devam ettiği görüldü. (sayfa 304)

Toplumumuz katı hiyerarşi düzeninden, desantralize olmanın akıcılığına doğru ilerliyor. İsimler fiillere, somut elle tutulur sonuçlardan soyut oluşlara doğru ilerliyor. Sabit medyadan karışık remiks edilmiş medyaya doğru ilerliyor. Mağazalardan akışlara doğru. Değer lokomotifi, yanıtlatın kesinliğinden soruların kesinliğine doğru ilerliyor. Olgular, düzen ve yanıtlar her zaman gerekli ve yararlı olacak. … Yanıt üretme teknolojileri asli bir nitelik kazanırken, yanıtlar her yerde ve anında bulunabilir, güvenilir ve bedava olacak. Ama soru üretme teknolojileri daha fazla değer görecek. Soru üretenler haklı olarak, durmak bilmeyen turumuzun keşfe çıkabileceği yeni alanlar, yeni sektörler, yeni markalar, yeni olanaklar, yeni kıtalar üretenler olarak görülecek. Sorgulamak yanıtlamaktan daha güçlüdür.

12. Başlangıç

Holos teriminin içine bütün makinelerin kollektif davranışıyla bütünleşmiş kollektif aklı, artı doğanın aklını, artı bu bütünden türeyen her davranışı katıyorum. Bu bütün eşittir holos. (sayfa 328)

Bu, yaşamlarımızın üzerinde yer alacağı yeni platform. Boyutları uluslararası. Her daim aktif. Benim tahminime göre, teknolojinin güncel benimsenme hızıyla 2025 yılına kadar hayatta olan herkes neredeyse parasız bir cihaz aracılığıyla bu platforma erişeceğiz. Herkes üzerinde olacak. Ya da içinde. Ya da basitçe herkes o olacak. (sayfa 329-330)

Bu oluşmakta olan süper organizma resmi bazı bilim insanlarını ‘singülarite’ (tekillik) kavramını anımsatıyor. ‘Tekillik’, ötesine dair hiçbir şeyin bilinemeyeceği sınır anlamına gelen bir fizik terimidir. (Sayfa 332)

Bu evre değişimi yeni başladı. Şu anda bütün insanlarla bütün makineleri küresel bir matriste birleştirmeye doğru amansız bir yürüyüşteyiz. Bu matris bitmiş bir eser değil, bir süreç. Yeni süper networkumuz, gereksinim ve arzularımızla ilgili sürekli yeni düzenlemeler ortaya saçan kalıcı bir değişim dalgasıdır. … Önümüzdeki otuz yıl boyunca holos, son otuz yılda izlediği doğrultuda yol almaya devam edecek: akış, paylaşım, izleme, erişim, etkileşim, görüntüleme, remiks, filtreleme, bilişlenme, sorgulama ve oluş yönünde. Şu anda ‘Başlangıç’ aşamasındayız - daha işin başındayız -. (sayfa 333)


The Inevitable: Understanding the 12 Technological Forces That Will Shape Our Future The Inevitable: Understanding the 12 Technological Forces That Will Shape Our Future
Büyük Teknolojik Dönüşüm - Geleceğimizi Şekillendirecek 12 Teknolojik Kuvvet
Kevin Kelly
2017
368 sayfa
eng
goodreads  external link
# teknoloji
★ ★ ★ ★ ☆
https://www.nonfictionbooks.xyz/the-inevitable.html
69 -

« Becoming Steve Jobs | Brent Schlender, Rick Tetzeli (Kitap)
The Future | Al Gore (Kitap) »




2024 ocak


2023 aralık

kasım

ekim

eylül

ağustos

temmuz

haziran

mayıs

nisan

mart

şubat

ocak


2022 aralık

kasım

ekim

eylül

ağustos

temmuz

haziran

mayıs

nisan

mart

şubat

ocak


2021 aralık

kasım

ekim

eylül

ağustos

temmuz

haziran

mayıs

nisan


2020 temmuz

nisan


2019 aralık

kasım

ekim

eylül

ağustos

temmuz

haziran

mayıs

nisan

şubat

ocak


2018 aralık

kasım

ekim

eylül

ağustos

temmuz

haziran

mayıs

nisan

mart

şubat

ocak


2017 aralık

kasım

ekim

eylül

ağustos

temmuz

haziran

mayıs

nisan

mart

şubat

ocak


2016 aralık

kasım

ekim

eylül

ağustos

haziran

mayıs

nisan

mart

şubat

ocak


2015 aralık

kasım

eylül

ağustos

temmuz

haziran

mayıs

ocak


2014 aralık

kasım

eylül


2013 aralık

kasım