The Year of Less | Cait Flanders (Kitap)

Alışveriş Yapmadığım Yıl, genç bir kadının hayatla mücadelesini anlatan duygusal boyutu da bulunan bir kitap. Kitabı ilk okumaya başladığımda böyle bir kitapla karşılaşmayı hiç beklemiyordum, kitabı bir gün içinde hızlıca okuyup bitirdim. Bir hayli kişisel ve sürükleyiciydi.

Cait Flanders Kanada’lı. Okuldan mezun olduktan sonra kendi hayatını kurmak için ailesinin evinden taşınmış. Sonrasında kendisinin de farkına vararak itiraf ettiği duygusal boşluğu nedeni ile bir şekilde aşırı tüketmenin kısır döngüsüne takılmış; ‘daha fazla kazan, daha fazla satın al, daha fazlasını işte’. Yeme problemi ve alkol bağımlılığı gibi sorunlarla uzun yıllar mücadele etmiş. Hep bir çıkış yolu aramış. Sonunda kendisini $30.000 borç içinde ve kredi kartı limiti dolmuş olarak ayın sonunu nasıl getireceğini düşünürken bulmuş. Borçlarından kurtulmaya, zararlı alışkanlıklarını bırakmaya ve yenilenmeye karar vermiş. Ekim 2010’da ‘Blonde on a Budget’ isimli blogunu kurmuş. Blogunu sonradan caitflanders.com adresine taşımış ancak 2020 yılında blogunu sonlandırma kararı vermiştir.

Blogunda borcunu nasıl kapatacağının planını paylaşmış ve haftalık olarak da haftalık harcama raporunu paylaşmaya başlamış. Blogunun ilk halini sonradan değiştirse de bloğunun o günleriyle ilgili bilgiler kitabında yer alıyor. Kendisine bazı katı kurallar koyarak borcunu kapatmayı başarmış. Ancak sonrasında, yaşadığı yıpratıcı bir ayrılık nedeni ile yine bazı sorunlar yaşamaya başlamış. Tek başına yaşadığı evinde çok bunaldığı bir gün eşyalarını azaltma kararı alınca derin bir temizliğe girişmiş. İçinde ne olduğunu bilmediği bir sürü kutuyla karşılaşmış. Aylarca borcunu ödediği ve varlığını bile zar zor hatırladığı onlarca eşyasını görünce bir yıl süresince bazı kurallar çerçevesinde alışveriş yapmama kararı almış.

İşte kitap, Cait Flanders’ın alışveriş yapmadığı bu yılını anlatıyor. Alışverişe pay ayırmadığı bütçesi sayesinde Cait Flanders, daha fazla seyahat ettiği, daha fazla eğlendiği, daha dolu dolu bir yıl yaşamış. Sonraki sene de alışveriş yapmamaya devam etmiş.

Borç ve gereksiz öteberinin ortak noktası şudur: Bir kez birikmelerine izin verirseniz içlerinde yolunuzu bulmanız giderek zorlaşır. (sayfa 23)

Yeni bir şey alma yasağının en zor kısmı yeni bir şey alamamak değildi, fiziksel olarak beni uyaran şeylerle yüzleşmek ve onlara verdiğim tepkiyi değiştirmekti. Sürekli alışveriş yasağını unuttuğum anda canım alışveriş yapmak isteyecekmiş gibi hissediyordum. Bir türlü aklımdan çıkartamadığım bir eski sevgiliye benziyordu. (sayfa 52)

Daha az şey istemeye karar verirseniz daha az şey alırsınız ve netice olarak da daha az paraya ihtiyaç duyarsınız. (sayfa 181)

Fazlalıklarımdan arınmak ve öte berimin 70%’inden kurtulmak bana farklı dersler öğretti. Hayatımın ilk 29 yılını olmam gerektiğini düşündüğüm kişi olabilmek için ne gerekiyorsa yaparak ve satın alarak geçirmiştim. Çok fazla şeyim vardı ve yanlış şeyleri tüketiyordum çünkü yeterince iyi olduğumu düşünmüyordum. Yeterince akıllı, profesyonel, yetenekli ya da yaratıcı değildim. Ne olduğum kişiye ne de her şart altında ortaya çıkardığımın zaten eşsiz olduğuna inancım vardı, bu nedenle bana kendimi daha iyi hissettireceğini düşündüğüm şeyler satın aldım. Sonra bir yılımı onları ayıklayarak ve kim olduğumu keşfetmeye çalışarak geçirdim: Bir yazar ve okur. Yürüyüşçü ve seyyah. Köpek sahibi ve hayvansever. Abla, kız çocuğu ve arkadaş. Hiçbir zaman maddi şeylere değer vermeyen biri olduğum ortaya çıktı. Ben hayatımdaki insanlara ve paylaştıklarıma değer veriyordum. Bunların hiçbirini evimdeki öteberide bulamazdım. Bunlar daima yüreğimdeydi. (sayfa 181)

Kitabın son sayfalarında azla yetinmek için bir de rehber var.

• Evdeki fazlalıklardan kurtul
• Envanter tut
• Üç liste yap (zorunlu alımlar listesi, alınması zorunlu olmayan şeyler listesi, onaylı alışveriş listesi)
• Tüm mağaza üyeliklerinden ayrıl
• Bir alışveriş yasağı vadeli mevduat hesabı aç
• Tanıdığın herkese şöyle
• Pahalı alışkanlıklarını bedava/ucuz alternatifleriyle değiştir
• Seni nelerin uyardığına dikkat et (ve alışkanlıklarını değiştir)
• Azla yetinmeyi öğren/daha becerikli davran
• Sahip olduklarına şükran duy