Zero to One | Peter Thiel, Blake Masters (Kitap)

PayPal’ın kurucu ortaklarından ve Facebook’un yatırımcılarından biri olan girişimci Peter Thiel’in Thiel Capital COO’su (ve eski öğrencisi) Blake Masters ile birlikte kaleme aldığı Sıfırdan Bire, bir iş modelinin kurgulanması sırasında iki seçenek söz konusu olduğunu açıklayarak başlıyor. Bunlardan birincisi, mevcut ve halihazırda başarılı bir modeli taklit etmek ve ikincisi ise, daha önce denenmemiş bir model kurgulayarak yepyeni bir şey üretmek. Mevcut bir modeli taklit etmek, yeni bir şey yapmaktan daha kolaydır; ancak nasıl yapıldığını bilinen bir şeyi yapmak dünyayı 1’den n’e taşıyacaktır. Yeni bir şey üretildiğinde ise, 0’dan 1’e gitmek söz konusu olur ki, kitaba ismini veren model de budur.

0’dan 1’e gitmenin diğer bir anlamı ise, dikey ya da yoğun ilerlemedir. Bu tür bir ilerleme, teknolojinin gelişimi anlamına gelir. Yatay ya da kapsamlı ilerleme olarak tanımlanabilecek olan 1’den n’e gitmek ise çalışan şeyleri taklit etmekle mümkün olur. Bu tür bir ilerleme, küreselleşme ile mümkün hale gelmiştir. Bu modelin en iyi örneği, Çin’dir. (sayfa 13) Dünyada kaynaklar kısıtlı olduğuna göre, yeni teknoloji olmadan küreselleşme sürdürülebilir değildir. (sayfa 15)

Yeni teknoloji, yeni girişimlerden -startuplardan- gelme eğilimindedir. Bir startup, farklı bir gelecek kurma planı etrafında bir araya getirebileceğiniz en kalabalık gruptur. Yeni bir şirketin en önemli kozu, yeni düşünce tarzıdır.

2000 yılında meydana gelen dot-com balonundan alınan 4 ders vardır: (sayfa 26-27)

• Kademeli ilerleyin. Küçük ve kademeli adımlar, ileriye giden tek güvenli yoldur.
• Yalın ve esnek olun. Girişimcilik, bir tür ‘deneyimleme’dir ve plansızlık ve dolayısıyla esneklik de bunun doğasında vardır.
• Rekabeti geliştirin. Zamanından önce yeni bir pazar yaratmayı denemeyin.
• Ürünlere odaklanın, satışlara değil. Teknoloji, öncelikle ürün gelişimi üzerine odaklanmıştır.

Bu ilkelere dikkat etmeyenler 2000 yılında yaşananlardan etkilendilerse de, yazara göre, karşıt ilkeler doğrudur. (sayfa 27)

• Önemsiz işler yapmaktansa cesur riskler almak daha iyidir.
• Kötü bir plan, plansızlıktan iyidir.
• Rekabetçi bir pazar, karları yok eder.
• Satış, en az ürün kadar önemlidir.
• Tüm mutlu şirketler farklıdır; her biri kendine özgü bir sorunu çözerek bir tekel kazanır. Tüm başarısız şirketler ise aynıdır; rekabetten kaçınmayı bilememişlerdir. (sayfa 40)

Bir iş aşağıdaki karakteristiklere göre analiz edildiğinde, o işi sürdürülebilir kılacak yolların ortaya çıkması da sağlanmış olur: (sayfa 54)

• Tescilli özel teknoloji - kopyalanması zor ya da imkansız. Bunun için daha önce olmayan değerli bir şey inşa etmek gerekir ya da mevcut bir çözümü kökten değiştirmek.
• Ağ etkisi (daha çok viral olarak bilinir) - Bir ürün, daha çok insan tarafından kullanıldıkça daha değerli hale gelir.
• Basit ölçeklenebilirlik (ölçek ekonomisi) - İyi bir startup ilk tasarımında büyük ölçek potansiyeline sahip olmalıdır.
• Markalaşma - Güçlü bir marka yaratmak, tekel olmanın güçlü bir yoludur.

Her tekel eşsizdir ve genellikle bu dört karakterin belirli bir kombinasyonunu içerir. Bu kombinasyonu çalışır hale getirmek için pazar dikkatle seçilmelidir. Yazara göre, bunun iki yolu vardır:

• Küçük başla ve tekelleş: Her startup başlangıçta küçüktür. Her tekel, pazarının büyük bir bölümünü yönetir. Bu sebeple, her startup çok küçük bir pazar ile başlamalıdır. (sayfa 59) Bir startup için mükemmel hedef pazarı, çok az rakip tarafından hizmet alan ya da hiç hizmet almayan, belli bir yerde yoğunlaşmış küçük bir grup insandır.
• Yükselmek ve büyümek: Niş bir pazar oluşturup ona egemen olan bir startup için sıra ilgili ve görece daha geniş başka pazarlara doğru büyümeye gelmiş demektir.

Kitap, özellikle girişimcilere ve startuplara hitap ediyor. Çeşitli örneklerle kendine özgün bir fikri olanların nasıl başarılı olabileceklerini anlatıyor.