Flow | Mihaly Csikszentmihalyi (Kitap)

Csikszentmihalyi, insanların geçmiş yüzyıllara kıyasla daha sağlıklı oldukları, daha uzun yaşadıkları ve hayatı kolaylaştıran pek çok lükse eriştikleri halde, baskın ruh durumunun mutluluk yerine endişe ve sıkıntı olduğuna işaret ediyor. Csikszentmihalyi’nin uzun zaman önce farkına vardığı bir nokta mutluluğun başa gelen bir şey olmadığı, dış olaylara değil ama olayların nasıl yorumlandığı ile yakından ilişkili olmasıdır. Aslında bu durum, kendi iç deneyimlerini kontrol etmeyi öğrenen kişilerin hayatlarının kalitesini belirleyebilecek olmaları anlamına gelir. İşte bu anlar da, mutlu olmaya en çok yaklaşılan anlardır.

Csikszentmihalyi, yıllara yayılan araştırmalarında insanların en çok eğlendikleri anlarda tam olarak nasıl hissettikleri ve neden öyle hissettiklerini tespit etmeye çalışmış. Öncelikle alanında uzman sanatçılar, atletler, müzisyenler, satranç ustaları ve cerrahlar ile görüşülmüş. Yaptıkları iş sırasında nasıl hissettikleri sorusuna verdikleri cevaptan hareketle insanların bir aktiviteye çok fazla dahil oldukları için başka hiçbir şeyin öneminin olmadığı ‘akış’ kavramı üzerine kurulu bir optimum deneyim teorisi geliştirmiştir.

Araştırmalar, bu teorik model çerçevesinde, farklı mesleklerden binlerce kişi ile gerçekleştirilen mülakatlar ile dünya çapında devam etmiştir. Sonuçta,, optimum deneyimin kültürel farklılıklardan bağımsız olarak kadın ve erkekler, genç ve yaşlılar tarafından aynı şekilde tanımlandığını ortaya çıkarmıştır. Subjektif deneyimin kalitesini daha net şekilde ölçebilmek için çağrı cihazlarının anlık veri topladığı ‘Deneyim Örnekleme Yöntemi’ kullanılmıştır. Kitap, elde edilen bu veri kümesine dayanmaktadır.

sayfa 117

A1 - deneyimin en başında beceri yok denecek kadar düşük, buna karşılık zorluk düzeyi de düşük A2 - Pratik devam ettikçe, beceriler iyileşir, zaman içinde sıkılma baş gösterir. A3 - daha zorlayıcı bir ortam ortaya çıkarsa, kötü performans sergilendiği için endişe ortaya çıkabilir. A4 - akış hali. A1’den daha karmaşık bir deneyim söz konusudur.