The Finnish Way | Katja Pantzar (Kitap)

Sisu’nun Peşinde, anne-babası Finlandiya’dan Kanada’ya göç eden Katja Pantzar’ın Finlandiya’ya taşınmasını, oradaki kültürü ve bu kültürün temel parçası olan ‘sisu (see-su)’ kavramını günlük yaşam çerçevesinde ele alıyor. Başka dillerde doğrudan karşılığı olmayan bu kavramın geçmişi 1500’lü yıllara kadar uzanıyor. Temel olarak dayanıklılık, zorluklar karşısında vazgeçmeme, cesaret, motivasyon, karşılaşılan zorlukları fırsata çevirme ve tüm bunlar sayesinde kendini geliştirme üzerine kurulu bir kavram sisu. Kitap boyunca pek çoğu doğa ile alakalı pek çok örneği de paylaşılıyor.

Vancouver’da editör olarak çalışan Katja Pantzar, Kuzey Amerika kültürü ile orta sınıf bir ailede büyümüş ve 80’li-90’lı yılların tüketim kültüründe yetişmiş biridir. Görünürde herhangi bir sorunu yoktur, güzel bir işi, kiralık bir dairesi, arabası vardır; dolabı tasarım kıyafetler ile doludur; çok sayıda arkadaşı vardır. Ancak, bir gün kendisini depresyon ve anksiyete ile mücadele ederken bulur. Ancak, hiçbir şekilde yaşam tarzı ile içinde bulunduğu zorlu durum arasında ilişki kurulmaz.

Yaşamında bir değişiklik yapma isteği ile bir yıllığına Helsinki’ye taşınır ve hayatı baştan sona değişir, yeni edindiği alışkanlıklar ve sisu sayesinde çok daha kaliteli bir yaşama başlar, kendini daha iyi hisseder. Pantzar, bu değişimi nasıl başardığını ve Kuzey Amerika yaşam tarzı ile Nordik yaşam tarzının farklılıklarını çeşitli kişilerin görüşlerine başvurarak bu kitabında anlatıyor.

Pantzar’ın üstünde en çok durduğu nokta Finlandiya’da ki yaşamın açık havada akması. Hava ne kadar soğuk olursa olsun dışarıda yapılacak bir aktivite var. Örneğin doğada yürüyüşe çıkmak vazgeçilmek bir alışkanlık. İse veya alışverişe bisikletle veya yürüyerek de gitmek günlük alışkanlıklar arasında. Ulaşım için bisiklete binmek hem karbon ayak izini azaltıyor hem de eşsiz bir egzersiz fırsatı anlamına geliyor. Spor salonları Helsinki’de de var ancak Kuzey Amerika’ya kıyasla daha az rağbet görüyor.

Ev işi veya bahçe işi yapmak da sisunun bir parçası olarak görülüyor hem de çoğu kişi tarafından egzersiz fırsatı olarak değerlendiriliyor. Finlandiya’da diğer bir alışkanlık da buzlu gollerde veya denizde yüzmek. Hayatında buzlu suya girmemiş bir kişinin önce mutlaka alıştırma yapması ve bir doktorla görüşmesi tavsiye ediliyor, ilk başta 30 saniye ile başlayan suda durma süresi dayanıklılık kazandıkça artıyor. Sonrasında da ısınmak için saunaya geçiliyor.

Basit yemekleri tercih etmek ve doğal beslenmek de kültürün bir parçası. Materyalizm yerine minimalizme yönelmek, mümkün olduğunca az tüketimi desteklemek, bazı eşyaları tamir ederek tekrar kullanmak ve geri dönüşüm yapmak günlük uygulamalar arasında. Ayrıca, yeni bir eşya satın almaları gerektiğinde de ya geri dönüştürülebilir olmasına ya da ikinci elde satılıp satılamayacağına dikkat ediliyor.

Sisu özünde zorluklarla mücadele ve yılmamak üzerine kurulu bir kavram olsa da, Pantzar’ın bu kavramla ilgili olarak her seferinde acele etmeden tek bir adım atmanın önemine de işaret ediyor. Çünkü, küçük adımlarla ilerlemek hem zihin sağlığını korumak hem de motivasyon için çok önemli.